ข้อบังคับกรมเจ้าท่า ว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ เงื่อนไข และค่าธรรมเนียมการตรวจ และการออกใบสำคัญรับรองสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ พ.ศ. 2566

ข้อบังคับกรมเจ้าท่า ว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ เงื่อนไข และค่าธรรมเนียมการตรวจ และการออกใบสำคัญรับรองสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ พ.ศ. 2566 

โดยที่องค์การทางทะเลระหว่างประเทศ (International Maritime Organization : IMO ) ได้กำหนดไว้ในอนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยความปลอดภัยแห่งชีวิตในทะเล ค.ศ. ๑๙๗๔ และที่แก้ไขเพิ่มเติม (International Convention for the Safety of Life at Sea, 1974 (SOLAS ), as amended ) บทที่ VIII Nuclear Ships ให้เรือพลังงานนิวเคลียร์ต้องปฏิบัติตามประมวลข้อบังคับว่าด้วยความปลอดภัยสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์เพื่อการพาณิชย์ (Code of Safety for Nuclear Merchant Ships ) ดังนั้น เพื่อให้การปฏิบัติตามพันธกรณีระหว่างประเทศ และการบังคับใช้กฎหมายต่อเรือที่มีลักษณะดังกล่าวเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ จึงมีความจำเป็นต้องกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการตรวจและการออกใบสำคัญรับรองสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์เพื่อปฏิบัติตามอนุสัญญาและประมวลข้อบังคับดังกล่าว 

อาศัยอำนาจตามความในมาตรา ๑๖๓/๑ แห่งพระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำไทย พระพุทธศักราช ๒๔๕๖ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำไทย (ฉบับที่ ๑๗) พ.ศ. ๒๕๖๐ และมาตรา ๑๖๓ (๓) แห่งพระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำไทย พระพุทธศักราช ๒๔๕๖ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำไทย (ฉบับที่ ๑๗) พ.ศ. ๒๕๖๐ เจ้าท่า โดยความเห็นชอบของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมออกข้อบังคับกรมเจ้าท่าไว้ ดังต่อไปนี้ 

ข้อ ๑ ข้อบังคับนี้เรียกว่า “ข้อบังคับกรมเจ้าท่า ว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ เงื่อนไข และค่าธรรมเนียมการตรวจและการออกใบสำคัญรับรองสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ พ.ศ. 2566” 

ข้อ ๒ ข้อบังคับนี้ให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนดเก้าสิบวันนับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา เป็นต้นไป 

ข้อ ๓ ข้อบังคับนี้ให้ใช้กับเรือพลังงานนิวเคลียร์ทุกลำ ยกเว้นเรือที่ใช้ในการรบ

ข้อ ๔ ในข้อบังคับนี้ 

“เรือพลังงานนิวเคลียร์ ” หมายถึง เรือเดินทะเลเพื่อการพาณิชย์ที่ใช้นิวเคลียร์เป็นพลังงานในการขับเคลื่อนเรือ

“อนุสัญญา ” หมายถึง อนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยความปลอดภัยแห่งชีวิตในทะเล ค.ศ. ๑๙๗๔ และที่แก้ไขเพิ่มเติม (International Convention for the Safety of Life at Sea, 1974 (SOLAS ), as amended )

“ประมวลข้อบังคับ ” หมายถึง ประมวลข้อบังคับว่าด้วยความปลอดภัยสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ เพื่อการพาณิชย์ (Code of Safety for Nuclear Merchant Ships ) ที่รับรองโดยมติสมัชชาขององค์การทางทะเลระหว่างประเทศ ที่ ๔๙๑ (๑๒) และที่แก้ไขเพิ่มเติมโดยองค์การทางทะเลระหว่าง ประเทศ โดยมีเงื่อนไขว่าการแก้ไขเพิ่มเติมดังกล่าวถูกรับรองและมีผลใช้บังคับตามบทบัญญัติของข้อ ๘ ว่าด้วยเรื่องการแก้ไขเพิ่มเติมของอนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยความปลอดภัยแห่งชีวิตในทะเล ค.ศ. ๑๙๗๔ และที่แก้ไขเพิ่มเติมในเรื่องที่เกี่ยวกับขั้นตอนแก้ไขเพิ่มเติมที่ใช้บังคับกับภาคผนวก นอกเหนือจากบทที่ I รวมถึงที่อาจมีการแก้ไขปรับปรุงในอนาคต 

“เครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์” หมายถึง เตาและส่วนประกอบของอุปกรณ์ที่ให้กำเนิดพลังงานนิวเคลียร์ 

ข้อ ๕ เรือพลังงานนิวเคลียร์ต้องปฏิบัติตามประมวลข้อบังคับตามภาคผนวก ๑ ที่แนบท้ายข้อบังคับนี้ รวมถึงต้องอยู่ภายใต้บังคับบทบัญญัติอื่นของอนุสัญญาด้วย เว้นแต่มีการแก้ไขเพิ่มเติม อนุสัญญา 

ข้อ ๖ บทบัญญัติที่กำหนดไว้ในกฎข้อบังคับสำหรับการตรวจเรือ กำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการออกใบสำคัญรับรองเกี่ยวกับความปลอดภัยแห่งชีวิตในทะเล พ.ศ. ๒๕๕๙ และที่ แก้ไขเพิ่มเติม ยังคงใช้บังคับต่อไปได้ เว้นแต่ข้อบังคับนี้จะกำหนดไว้เป็นอย่างอื่น 

ข้อ ๗ การออกแบบ การต่อเรือ และมาตรฐานในการตรวจเรือ การประกอบและการติดตั้งเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ของเรือพลังงานนิวเคลียร์ จะต้องได้รับอนุมัติจากอธิบดีกรมเจ้าท่าและเป็นไปตามข้อกำหนดของสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ 

ข้อ ๘ การติดตั้งเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์บนเรือต้องได้รับการออกแบบ โดยคำนึงถึงสภาพการใช้งานทั้งในเวลาการเดินเรือปกติ และสถานการณ์พิเศษ 

ข้อ ๙ การตรวจเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือโดยสารต้องตรวจตามบทที่ I ข้อ ๗ ของอนุสัญญา เว้นแต่จะมีข้อจำกัดจากการแผ่กัมมันตภาพรังสี การตรวจเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือสินค้าต้องตรวจตามบทที่ I ข้อ ๘ ข้อ ๙ และข้อ ๑๐ ของอนุสัญญา เว้นแต่จะมีข้อจำกัดจากการแผ่กัมมันตภาพรังสี 

ข้อ ๑๐ ให้กรมเจ้าท่าประกาศกำหนดมาตรการป้องกันการแผ่กัมมันตภาพรังสี หรืออันตรายอื่น จากสารนิวเคลียร์ (Other nuclear hazards ) ลงไปในทะเล หรือท่าเรือ รวมถึงที่จะส่งผลต่อคนประจำเรือ ผู้โดยสารหรือบุคคลทั่วไป เส้นทางการเดินเรือหรือแหล่งอาหารหรือแหล่งน้ำ

ข้อ ๑๑ เรือพลังงานนิวเคลียร์ต้องจัดให้มีคู่มือการใช้งานเกี่ยวกับเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ โดยคู่มือต้องมีรายละเอียดและคำแนะนำในการปฏิบัติหน้าที่ของบุคคลบนเรือทุกคนที่มีภารกิจเกี่ยวข้อง กับการใช้เครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ให้มีความปลอดภัยและต้องปรับปรุงให้เป็นปัจจุบันเสมอ คู่มือการใช้งานเกี่ยวกับเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ตามวรรคหนึ่ง จะต้องได้รับการอนุมัติจากกรมเจ้าท่า โดยให้สำเนาคู่มือเก็บไว้บนเรือ

ข้อ ๑๒ กรมเจ้าท่าจะทำการอนุมัติการประเมินความปลอดภัย โดยให้เจ้าของเรือเตรียมการประเมินความปลอดภัยของระบบเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์และความปลอดภัยของเรือพลังงาน นิวเคลียร์ไม่ให้มีการแผ่กัมมันตภาพรังสีออกมามากเกินไปหรืออันตรายอื่นใดจากกัมมันตภาพรังสี ทั้งในทะเลและในท่าเรือที่เรือนั้นอยู่ รวมถึงคนประจ าเรือ ผู้โดยสารหรือบุคคลทั่วไป เส้นทาง การเดินเรือหรือแหล่งอาหารหรือแหล่งน้ า กรณีเรือพลังงานนิวเคลียร์จะเดินทางไปยังเมืองท่าของรัฐภาคีอื่น จะต้องจัดเตรียมการประเมิน ความปลอดภัยที่ได้รับการอนุมัติแล้วตามวรรคหนึ่งเป็นการล่วงหน้า เพื่อให้รัฐภาคีดังกล่าวประเมินผล ความปลอดภัยของเรือ 

ข้อ ๑๓ เจ้าของเรือหรือตัวแทนเจ้าของเรือที่มีความประสงค์จะให้เจ้าพนักงานตรวจเรือ ด าเนินการตรวจเรือเพื่อออกใบส าคัญรับรองเพื่อความปลอดภัยส าหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็น เรือโดยสาร (Nuclear Passenger Ship Safety Certificate ) หรือใบส าคัญรับรองเพื่อความปลอดภัย ส าหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือสินค้า (Nuclear Cargo Ship Safety Certificate ) ต้องยื่นค าร้อง ตามแบบ ก. ๕ ล่วงหน้าก่อนวันนัดหมายตรวจเรือไม่น้อยกว่า ๓ วัน ส าหรับการตรวจเรือภายในประเทศ และไม่น้อยกว่า ๒๑ วัน ส าหรับการตรวจเรือในต่างประเทศ เมื่อพบว่าเรือพลังงานนิวเคลียร์เป็นไปตาม ข้อบังคับนี้ให้เจ้าพนักงานตรวจเรือด าเนินการออกใบส าคัญรับรองภายใน ๓ วันท าการนับตั้งแต่ กลับจากการตรวจเรือ 

ข้อ ๑๔ การตรวจเรือพลังงานนิวเคลียร์ ให้ดำเนินการ ดังนี้ (๑) การตรวจเรือพลังงานนิวเคลียร์จะต้องตรวจตามอนุสัญญาที่เกี่ยวกับการตรวจเรือ การตรวจอุปกรณ์ช่วยชีวิตและอุปกรณ์อื่น ๆ การตรวจเรือเกี่ยวกับระบบวิทยุสื่อสาร (Radio installations) และการตรวจโครงสร้าง เครื่องจักร และอุปกรณ์ของเรือ เว้นแต่การตรวจเรือนั้นได้ถูกจ ากัด โดยการแผ่กัมมันตภาพรังสี ทั้งนี้ การตรวจเรือจะต้องตรวจตามข้อกำหนดพิเศษของการประเมิน เพื่อความปลอดภัยด้วย โดยการตรวจโครงสร้าง เครื่องจักร และอุปกรณ์ของเรือ การตรวจเรือ จะต้องกระท าอย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง (๒) การตรวจเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือโดยสารจะต้องตรวจตามบทที่ II - 1 การต่อเรือ - โครงสร้าง การแบ่งระวางและความทรงตัว การติดตั้งเครื่องจักรและไฟฟ้า (Construction - structure, subdivision and stability, machinery and electrical installations) บทที่ II - 2 การต่อเรือ - การป้องกันตรวจจับและดับเพลิง (Construction - fire protection, fire detection and fire extinction) บทที่ III อุปกรณ์ช่วยชีวิตและการจัดการแผนผังระบบการช่วยชีวิต (Life -saving appliances and arrangements) บทที่ IV การติดต่อสื่อสารทางวิทยุ (Radiocommunications) บทที่ V ความปลอดภัยในการเดินเรือ (Safety of navigation) ของอนุสัญญาและข้อกำหนดอื่นที่เกี่ยวข้อง เมื่อพบว่าเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือโดยสารเป็นไปตามข้อบังคับนี้ ให้อธิบดีกรมเจ้าท่าออกใบสำคัญรับรองเพื่อความปลอดภัยสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือโดยสารแก่เรือนั้น โดยแบบใบสำคัญรับรองให้เป็นไปตามภาคผนวก ๒ ที่แนบท้ายข้อบังคับนี้ หรือตามที่อธิบดีกรมเจ้าท่าประกาศกำหนด (๓) การตรวจเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือสินค้าจะต้องตรวจตามบทที่ II - 1 การต่อเรือ - โครงสร้าง การแบ่งระวางและความทรงตัว การติดตั้งเครื่องจักรและไฟฟ้า (Construction - structure, subdivision and stability, machinery and electrical installations) บทที่ II - 2 การต่อเรือ - การป้องกันตรวจจับและดับเพลิง (Construction - fire protection, fire detection and fire extinction) บทที่ III อุปกรณ์ช่วยชีวิตและการจัดการแผนผังระบบการช่วยชีวิต (Life -saving appliances and arrangements) บทที่ IV การติดต่อสื่อสารทางวิทยุ (Radiocommunications) บทที่ V ความปลอดภัยในการเดินเรือ (Safety of navigation) และบทที่ XII มาตรการความปลอดภัยเพิ่มเติมสำหรับเรือบรรทุกสินค้าเทกอง (Additional safety measures for bulk carriers) ของอนุสัญญาและข้อกำหนดอื่นที่เกี่ยวข้อง เมื่อพบว่าเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือสินค้าเป็นไปตาม ข้อบังคับนี้ ให้อธิบดีกรมเจ้าท่าออกใบสำคัญรับรองเพื่อความปลอดภัยสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือสินค้าแก่เรือนั้น โดยแบบใบสำคัญรับรองให้เป็นไปตามภาคผนวก ๓ ที่แนบท้ายข้อบังคับนี้ หรือตามที่อธิบดีกรมเจ้าท่าประกาศกำหนด 

ข้อ ๑๕ อายุและการมีผลของใบสำคัญรับรอง (Duration and validity of certificate) (๑) ใบสำคัญรับรองเพื่อความปลอดภัยสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือโดยสาร และใบสำคัญรับรองเพื่อความปลอดภัยสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือสินค้า ต้องออกให้เป็นระยะเวลาตามที่กรมเจ้าท่าระบุ ซึ่งต้องไม่เกิน ๑๒ เดือน (๒) การต่ออายุใบสำคัญรับรองให้กระทำได้ก่อนวันหมดอายุ ๓ เดือน และให้ถือวันหมดอายุเดิมของใบสำคัญรับรอง หากกระทำเสร็จสิ้นหลังจากวันหมดอายุแล้วให้มีอายุไม่เกิน ๑๒ เดือน (๓) ใบสำคัญรับรองที่ออกให้ภายใต้ข้อบังคับนี้ ให้สิ้นสุดลงในกรณี ดังนี้ (3.1) ไม่ได้ทำการตรวจเรือพลังงานนิวเคลียร์ตามช่วงเวลาที่กำหนดในข้อ 9 และ 14 (1) (3.2 ) เมื่อเรือพลังงานนิวเคลียร์มีการเปลี่ยนสัญชาติ 

ข้อ ๑๖ อัตราค่าธรรมเนียมสำหรับการตรวจเรือเพื่อออกใบสำคัญรับรองเพื่อความปลอดภัยสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือโดยสาร และใบสำคัญรับรองเพื่อความปลอดภัยสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือสินค้า ให้เป็นไปตามภาคผนวก ๔ ที่แนบท้ายข้อบังคับนี้ 

ข้อ ๑๗ นอกเหนือจากบทที่ I ข้อ ๑๙ ของอนุสัญญา เรือพลังงานนิวเคลียร์ต้องมี การตรวจควบคุมเป็นพิเศษก่อนเทียบท่าและในระหว่างที่อยู่ในท่าเรือของประเทศไทย โดยต้องตรวจสอบว่า เรือมีใบสำคัญรับรองเพื่อความปลอดภัยสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือโดยสาร หรือใบสำคัญรับรองเพื่อความปลอดภัยสำหรับเรือพลังงานนิวเคลียร์ที่เป็นเรือสินค้า ที่ยังไม่หมดอายุและไม่มีการแผ่กัมมันตภาพรังสีออกมามากเกินไป หรืออาจก่อให้เกิดอันตรายอื่นใดจากกัมมันตภาพรังสีทั้งในทะเล หรือในท่าเรือที่เรือนั้นอยู่ รวมถึงคนประจำเรือ ผู้โดยสารหรือบุคคลทั่วไป เส้นทางการเดินเรือหรือ แหล่งอาหารหรือแหล่งน้ำ  

ข้อ ๑๘ ในกรณีมีการเกิดอุบัติเหตุที่อาจนำไปสู่อันตรายต่อสิ่งแวดล้อม นายเรือของเรือพลังงานนิวเคลียร์จะต้องแจ้งรายงานต่อกรมเจ้าท่าในทันที และต้องรายงานต่อหน่วยงานรัฐของประเทศที่เรือนั้นเทียบท่าอยู่หรือน่านน้ำของประเทศที่เรือนั้นกำลังจะเข้าเทียบท่า

ข้อ ๑๙ ให้อธิบดีกรมเจ้าท่าเป็นผู้รักษาการตามข้อบังคับนี้ และมีอำนาจออกประกาศเพื่อกำหนดรายละเอียดการปฏิบัติให้เป็นไปตามข้อบังคับนี้ 

ประกาศ ณ วันที่ ๙ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๖๖ 

สรพงศ์ ไพฑูรย์พงษ์ 

รองปลัดกระทรวงคมนาคม รักษาราชการแทน 

อธิบดีกรมเจ้าท่า