ประกาศกรมเจ้าท่า ที่ 250/2568 เรื่อง การบำรุงรักษา การตรวจสอบ การทดสอบการทำงาน การซ่อมบำรุง และการซ่อมแซมเรือชูชีพ เรือช่วยชีวิต เครื่องหย่อนเรือและอุปกรณ์ปลดเรือ

ตามที่องค์การทางทะเลระหว่างประเทศ (International Maritime Organization : IMO)
ได้กำหนดในอนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยความปลอดภัยแห่งชีวิตในทะเล ค.ศ. ๑๙๗๔ และ ที่แก้ไขเพิ่มเติม (International Convention for the Safety of Life at Sea, 1974 (SOLAS), as amended)
บทที่ III: Life-Saving Appliances and Arrangements ให้เรือเดินทะเลระหว่างประเทศขนาดตั้งแต่ 500 ตันกรอสขึ้นไป ต้องได้รับการบำรุงรักษา การตรวจสอบ การทดสอบการทำงาน การซ่อมบำรุง และ
การซ่อมแซมเรือชูชีพ เรือช่วยชีวิตเครื่องหย่อนเรือและอุปกรณ์ปลดเรือตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดในข้อมติของคณะกรรมการความปลอดภัยทางทะเลขององค์การทางทะเลระหว่างประเทศ ที่ 402(96) (Resolution MSC.402(96) Requirements for Maintenance, Thorough Examination, Operational Testing, Overhaul and Repair of Lifeboats and Rescue Boats, Launching Appliances and Release Gear) ซึ่งต่อมาได้มีการแก้ไขเพิ่มเติมหลักเกณฑ์ดังกล่าว ตามมติคณะกรรมการความปลอดภัยทางทะเลขององค์การทางทะเลระหว่างประเทศ ที่ 559(108) (Resolution MSC.559(108) Amendments to the Requirements for Maintenance, Thorough Examination, Operational Testing, Overhaul and Repair of Lifeboats and Rescue Boats, Launching Appliances and Release Gear (Resolution MSC.402(96)) ดังนั้น เพื่อให้การดำเนินการดังกล่าวเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับข้อ 9 และข้อ ๑๐ ประกอบข้อ 5 ของกฎข้อบังคับสำหรับการตรวจเรือ กำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการออกใบสำคัญรับรองเกี่ยวกับความปลอดภัยแห่งชีวิตในทะเล พ.ศ. ๒๕๕๙ ตลอดจนอนุสัญญา SOLAS 1974 และข้อมติของคณะกรรมการความปลอดภัยทางทะเลที่เกี่ยวข้อง อธิบดีกรมเจ้าท่า จึงประกาศกำหนดหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการบำรุงรักษา การตรวจสอบ การทดสอบการทำงาน การซ่อมบำรุงและการซ่อมแซมเรือชูชีพ เรือช่วยชีวิต เครื่องหย่อนเรือและอุปกรณ์ปลดเรือไว้ ดังนี้

ข้อ ๑ ให้ยกเลิกประกาศกรมเจ้าท่าที่ ๑๑๔/๒๕๖๕ เรื่อง การบำรุงรักษา การตรวจสอบ
การทดสอบการทำงาน การซ่อมบำรุง และการซ่อมแซมเรือชูชีพ เรือช่วยชีวิต เครื่องหย่อนเรือและอุปกรณ์ปลดเรือ

ข้อ 2 ประกาศนี้ใช้บังคับกับเรือเดินทะเลระหว่างประเทศที่มีขนาดตั้งแต่ ๕๐๐ ตันกรอสขึ้นไป

ข้อ 3 ในประกาศนี้

“การบำรุงรักษา” (Maintenance) หมายถึง การดูแลและบำรุงรักษาเครื่องจักร เครื่องยนต์ และอุปกรณ์ตามคำแนะนำของผู้ผลิต

“การซ่อมบำรุง” (Overhaul) หมายถึง การดำเนินการที่กำหนดโดยผู้ผลิตตามวงรอบเวลา
ซึ่งได้พิสูจน์แล้วว่าเป็นช่วงเวลาการบำรุงรักษาที่ถูกต้องอันจะก่อให้เกิดความต่อเนื่องของสมรรถนะของอุปกรณ์

“การซ่อมแซม” (Repair) หมายถึง การดำเนินการใด ๆ ที่ต้องทำการถอดประกอบอุปกรณ์ หรือการดำเนินการอื่นใดที่อยู่นอกเหนือขอบเขตของข้อแนะนำในการบำรุงรักษาบนเรือและการซ่อมแซมฉุกเฉินของอุปกรณ์ช่วยชีวิตตามอนุสัญญา SOLAS 1974 บทที่ III ข้อ 35.3.18 และข้อ 36.2

“เครื่องหย่อนเรือ” (Launching Appliances) หมายถึง เครื่องช่วยในการหย่อนเรือชูชีพ (Lifeboat) เรือชูชีพแบบปล่อยอิสระ (Free-Fall Lifeboat) เรือช่วยชีวิต (Rescue Boat) เรือเร็วช่วยชีวิต (Fast Rescue Boat) แพชูชีพ (Life Raft) และอุปกรณ์เพื่อความปลอดภัยอื่นที่ต้องหย่อนลงสู่ผิวน้ำเมื่อจะใช้งาน

“อนุสัญญา SOLAS 1974” หมายถึง อนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยความปลอดภัยแห่งชีวิต
ในทะเล ค.ศ. ๑๙๗๔ และที่แก้ไขเพิ่มเติม (International Convention for the Safety of Life at Sea, 1974 (SOLAS), as amended)

ข้อ ๔ เรือเดินทะเลระหว่างประเทศขนาดตั้งแต่ ๕๐๐ ตันกรอสขึ้นไปต้องได้รับการบำรุงรักษา
การตรวจสอบ การทดสอบการทำงาน การซ่อมบำรุง และการซ่อมแซมเรือชูชีพ เรือช่วยชีวิต เครื่องหย่อนเรือและอุปกรณ์ปลดเรือประจำปีหรือทุกรอบ ๕ ปี โดยผู้ให้บริการ (Service Provider) ที่ได้รับการรับรองจากกรมเจ้าท่าตามข้อบังคับที่ออกตามมาตรา ๑๖๓ และมาตรา ๑๖๓/๑ แห่งพระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำไทยพระพุทธศักราช ๒๔๕๖ และที่แก้ไขเพิ่มเติม หรือจากสถาบันการตรวจเรือที่เป็นสมาชิกโดยสมบูรณ์ขององค์กรสถาบันจัดชั้นเรือระหว่างประเทศ (International Association of Classification Societies: IACS) ซึ่งได้รับการยอมรับจากกรมเจ้าท่า หรือจากรัฐภาคีอื่น ตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดในข้อมติคณะกรรมการความปลอดภัยทางทะเลขององค์การทางทะเลระหว่างประเทศ ที่ 402(96) (Resolution MSC.402(96) Requirements for Maintenance, Thorough Examination, Operational Testing, Overhaul and Repair of Lifeboats and Rescue Boats, Launching Appliances and Release Gear) และที่แก้ไขเพิ่มเติมโดยข้อมติคณะกรรมการความปลอดภัยทางทะเลขององค์การทางทะเลระหว่างประเทศ ที่ 559(108) (Resolution MSC.559(108) Amendments to the Requirements for Maintenance, Thorough Examination, Operational Testing, Overhaul and Repair of Lifeboats and Rescue Boats, Launching Appliances and Release Gear (Resolution MSC.402(96)) รายละเอียดปรากฏตามภาคผนวกที่แนบท้ายประกาศนี้

การตรวจ และการบำรุงรักษาเรือชูชีพ เรือช่วยชีวิต เครื่องหย่อนเรือและอุปกรณ์ปลดเรือ ประจำสัปดาห์หรือประจำเดือน ให้ดำเนินการโดยคนประจำเรือภายใต้การกำกับดูแลของนายประจำเรือ
ในระดับบริหาร ตามหลักเกณฑ์ที่ปรากฏในคู่มือจากผู้ผลิต (Manufacturer) พร้อมทั้งลงบันทึกการดำเนินการเก็บไว้ให้ตรวจเมื่อมีการร้องขอ

ข้อ ๕ ในกรณีผู้ผลิตเลิกกิจการโดยไม่ได้ส่งมอบกิจการหรืออำนาจให้บุคคลอื่น หรือไม่ได้ให้บริการทางเทคนิคแล้ว ให้เจ้าของเรือยื่นคำร้องตามแบบ ก.๕ ต่อสำนักมาตรฐานเรือหรือผ่านระบบ E-Service เพื่อให้ผู้อำนวยการสำนักมาตรฐานเรือพิจารณาให้เรือดังกล่าวสามารถเข้ารับบริการจาก ผู้ให้บริการ
(Service Provider) ที่ได้รับการรับรองจากกรมเจ้าท่าตามข้อบังคับที่ออกตามมาตรา ๑๖๓ และมาตรา ๑๖๓/๑ แห่งพระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำไทย พระพุทธศักราช ๒๔๕๖ และที่แก้ไขเพิ่มเติม หรือจากสถาบันการตรวจเรือที่เป็นสมาชิกโดยสมบูรณ์ขององค์กรสถาบันจัดชั้นเรือระหว่างประเทศ (International Association of Classification Societies: IACS) ซึ่งได้รับการยอมรับจากกรมเจ้าท่าได้ โดยต้องแสดงให้เห็นว่าผู้ให้บริการดังกล่าวมีความพร้อมของเครื่องมือและอุปกรณ์ในการบริการ และมีประสบการณ์ในการให้บริการที่เชี่ยวชาญ ทั้งนี้ เจ้าพนักงานตรวจเรือหรือเจ้าหน้าที่ของสถาบันการตรวจเรือที่เป็นสมาชิกโดยสมบูรณ์ขององค์กรสถาบันจัดชั้นเรือระหว่างประเทศซึ่งได้รับการยอมรับจากกรมเจ้าท่าต้องเข้าร่วมในการให้บริการดังกล่าวด้วย

ข้อ ๖ ในกรณีเรือชูชีพ เรือช่วยชีวิต อุปกรณ์ปลดเรือ และเครื่องหย่อนเรือซึ่งรวมถึงเดวิท
ที่ติดตั้งบนเรือ มิได้ผลิตจากผู้ผลิตรายเดียวกัน ให้เจ้าของเรือยื่นคำร้องตามแบบ ก.๕ ต่อสำนักมาตรฐานเรือหรือผ่านระบบ E-Service เพื่อให้ผู้อำนวยการสำนักมาตรฐานเรือพิจารณาให้เรือดังกล่าว สามารถเข้ารับบริการจากผู้ให้บริการ (Service Provider) ที่ได้รับการรับรองจากกรมเจ้าท่าตามข้อบังคับที่ออกตามมาตรา ๑๖๓ และมาตรา ๑๖๓/๑ แห่งพระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำไทย พระพุทธศักราช ๒๔๕๖ และที่แก้ไขเพิ่มเติม หรือจากสถาบันการตรวจเรือที่เป็นสมาชิกโดยสมบูรณ์ ขององค์กรสถาบันจัดชั้นเรือระหว่างประเทศ (International Association of Classification Societies: IACS) ซึ่งได้รับการยอมรับจากกรมเจ้าท่าได้ โดยผู้ให้บริการดังกล่าวต้องได้รับการรับรองจากผู้ผลิตของอุปกรณ์อย่างใดอย่างหนึ่งที่จะให้บริการ

ทั้งนี้ เจ้าพนักงานตรวจเรือหรือเจ้าหน้าที่ของสถาบันการตรวจเรือที่เป็นสมาชิกโดยสมบูรณ์
ขององค์กรสถาบันจัดชั้นเรือระหว่างประเทศซึ่งได้รับการยอมรับจากกรมเจ้าท่าต้องเข้าร่วม
ในการให้บริการดังกล่าวด้วย

ข้อ ๗ ในกรณีเรือมีความจำเป็นเร่งด่วนที่จะต้องได้รับบริการบำรุงรักษา ตรวจสอบ ทดสอบ
การทำงาน ซ่อมบำรุง และซ่อมแซมเรือชูชีพ เรือช่วยชีวิต เครื่องหย่อนเรือและอุปกรณ์ปลดเรือ และในเมืองท่านั้น ไม่มีผู้ให้บริการที่มีคุณสมบัติตามข้อ ๗.๑ ข้อ ๘.๑ และ ข้อ ๘.๒ ของข้อมติคณะกรรมการความปลอดภัยทางทะเลขององค์การทางทะเลระหว่างประเทศ ที่ 402(96) ที่ปรากฏตามภาคผนวกที่แนบท้ายประกาศนี้ ให้เจ้าของเรือยื่นคำร้องตามแบบ ก.๕ ต่อสำนักมาตรฐานเรือ หรือผ่านระบบ E-Service เพื่อให้ผู้อำนวยการสำนักมาตรฐานเรือพิจารณาให้เรือดังกล่าวสามารถ เข้ารับบริการจากผู้ให้บริการ (Service Provider) ที่ได้รับการรับรองจากกรมเจ้าท่าตามข้อบังคับที่ออกตามมาตรา ๑๖๓ และมาตรา ๑๖๓/๑ แห่งพระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำไทยพระพุทธศักราช ๒๔๕๖ และที่แก้ไขเพิ่มเติม หรือจากสถาบันการตรวจเรือที่เป็นสมาชิกโดยสมบูรณ์ ขององค์กรสถาบันจัดชั้นเรือระหว่างประเทศ (International Association of Classification Societies: IACS) ซึ่งได้รับการยอมรับจากกรมเจ้าท่า หรือจากรัฐภาคีอื่นได้ โดยเจ้าพนักงานตรวจเรือ หรือเจ้าหน้าที่ของสถาบันการตรวจเรือที่เป็นสมาชิกโดยสมบูรณ์ขององค์กรสถาบันจัดชั้นเรือระหว่างประเทศซึ่งได้รับการยอมรับจากกรมเจ้าท่าต้องเข้าร่วมในการให้บริการดังกล่าวด้วย

ในการดำเนินการตามวรรคหนึ่ง ให้เจ้าของเรือชี้แจงเหตุผลและรายละเอียดของผู้ให้บริการ
ที่จะเข้ารับบริการ พร้อมใบรับรองของผู้ให้บริการ ใบรับรองการผ่านการอบรมของผู้ปฏิบัติงาน ตลอดจนขั้นตอนในการให้บริการต่อผู้อำนวยการสำนักมาตรฐานเรือ เพื่อให้แน่ใจว่าผู้ให้บริการมีความรู้ ความสามารถในการให้บริการเกี่ยวกับอุปกรณ์ดังกล่าวได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย